ความสัมพันธ์ระหว่างน้ำหนักการเกิดเส้นเลือดขอด

โดย | บทความเส้นเลือดขอด

 

ผลกระทบของน้ำหนักเกินต่อการเกิดโรคเส้นเลือดขอด

  • น้ำหนักส่วนเกินสามารถเพิ่มแรงกดดันต่อหลอดเลือดดำ ทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวกและเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดหลอดเลือดขอดและภาวะแผลเรื้อรัง
  • ไขมันส่วนเกินในร่างกายสามารถทำให้การไหลเวียนเลือดแย่ลงและทำให้หลอดเลือดขยายใหญ่ขึ้น

ประโยชน์ของการลดน้ำหนักต่อการเกิดเส้นเลือดขอด

  • ลดแรงกดดันต่อหลอดเลือดดำ ทำให้เลือดไหลเวียนได้สะดวกขึ้น
  • ลดความเสี่ยงในการเกิดหลอดเลือดขอดและการเกิดแผลเรื้อรัง

 

วิธีการลดน้ำหนักเพื่อสุขภาพหลอดเลือดดำที่ดีขึ้น

  • การควบคุมอาหาร:
  • รับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูงและมีไขมันต่ำ เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช และโปรตีน
  • หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาล และเกลือมาก
    • การออกกำลังกาย:
  • ออกกำลังกายเป็นประจำ เช่น การเดิน ว่ายน้ำ และขี่จักรยาน
  • ตั้งเป้าหมายออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
    • การดูแลตนเอง:
  • ดื่มน้ำให้เพียงพอทุกวัน
  • หลีกเลี่ยงการนั่งหรือยืนเป็นเวลานาน
  • ยกขาขึ้นเมื่อมีโอกาสเพื่อช่วยลดการบวมและทำให้การไหลเวียนเลือดดีขึ้น
  • ยาลดน้ำหนัก

Saxenda (Liraglutide)

  • วิธีการทำงาน: Saxenda เป็นยาฉีดที่ทำงานเหมือนฮอร์โมนในร่างกายเพื่อควบคุมความอยากอาหาร ทำให้รู้สึกอิ่มเร็วขึ้น หรือเรียกว่ามีอาการ “อิ่มทิพย์” ส่งผลให้ไม่อยากกินมาก อดอาการได้โดยไม่ทรมาน  บางคนทำให้การทำการงดอาหารบางช่วงเวลา (16-18 ชั่วโมง) IF (intermittent fasting) ได้ง่าย ซึ่งวิธีดังกล่าวทำให้ลดความอ้วนได้อย่างดี รวดเร็ว มีกลับมาอ้วนอีกครั้งได้น้อย (โยโย)
  • ประโยชน์: พิสูจน์แล้วว่าช่วยลดน้ำหนักได้อย่างมีนัยสำคัญเมื่อควบคู่กับการรับประทานอาหารและการออกกำลังกาย นอกจากนั้นยังสามารถช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวานประเภท 2 ได้ดีขึ้น
  • การใช้: ฉีดวันละครั้ง โดยต้องเพิ่มขนาดยาอย่างค่อยเป็นค่อยไปตามคำแนะนำของแพทย์

 

ความปลอดภัยและผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงของ Saxenda:

  • คลื่นไส้ ท้องเสีย ท้องผูก และอาเจียน
  • อาจเสี่ยงต่อการเกิดตับอ่อนอักเสบและปัญหาถุงน้ำดี

 

ปรึกษาแพทย์ของคุณ:

  • ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยาลดน้ำหนักเพื่อให้แน่ใจว่าปลอดภัยและเหมาะสมกับคุณ

 

การติดตามผล

การตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ:

  • นัดพบแพทย์เป็นประจำเพื่อติดตามความก้าวหน้าในการลดน้ำหนักและปรับแผนการรักษาตามความจำเป็น
  • ติดตามน้ำหนัก การรับประทานอาหาร และการออกกำลังกายเพื่อให้คงอยู่ในเส้นทางที่ถูกต้อง

 

เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุด ควรใช้ยาควบคู่กับการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกายเป็นประจำ และการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต

ภาพซ้ายแสดงเส้นเลือดขอดที่น่องซ้าย ภาพขวาแสดงเส้นเลือดฝอยที่บริเวณข้อเท้าขวา

แม้เส้นเลือดขอดจะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ถ้าลุกลามอาจทำให้เกิดแผลเรื้อรัง เลือดออกรุนแรงหรือเส้นเลือดอักเสบได้ การป้องกันตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงสำคัญมาก

5 วิธีป้องกันเส้นเลือดขอดที่บ้าน

  1. ใส่ถุงน่องแรงดัน (Compression Stockings) ถุงน่องเฉพาะโรคสำหรับโรคเส้นเลือดขอด
  • ช่วยบีบหลอดเลือดดำให้เลือดไหลเวียนกลับหัวใจได้ดี
  • ลดอาการปวด บวม และชะลอการลุกลามของเส้นเลือดขอด
  • ควรเลือกชนิดและแรงดันให้เหมาะสมโดยปรึกษาแพทย์

ภาพแสดงการใส่ถุงน่อง

  1. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

การขยับร่างกายช่วยให้กล้ามเนื้อขาทำงานเหมือน “ปั๊มเลือด”
ตัวอย่างการออกกำลังกายง่าย ๆ ที่ทำได้ที่บ้าน:

  • เดินเร็ว (Walking)
  • ยกส้นเท้า (Calf Raises)
  • หมุนข้อเท้า (Ankle Rotations)
  • ปั่นจักรยานในอากาศ (Bicycle Legs)
  1. ยกขาสูงวันละหลายครั้ง
  • การนอนยกขาสูงเหนือระดับหัวใจ 15–30 นาที วันละ 2–3 ครั้ง
  • ช่วยให้เลือดคั่งในหลอดเลือดขาน้อยลง
  • ลดอาการปวดและบวม โดยเฉพาะหลังยืนนาน ๆ
  1. หลีกเลี่ยงการยืนนานหรือนั่งนานเกินไป
  • คนที่ทำงานยืน เช่น พนักงานขาย ครู พยาบาล มีความเสี่ยงสูง
  • ถ้าจำเป็นต้องยืน ควร “ขยับเท้า” หรือ “ก้าวเดินเล็ก ๆ” ทุก 30–60 นาที
  • ถ้านั่งทำงานนาน ควรลุกขึ้นยืดเส้นยืดสายหรือเดินบ้าง
  1. ควบคุมน้ำหนักและลดอาหารเค็ม
  • ภาวะอ้วน เพิ่มแรงดันในหลอดเลือดดำที่ขา ทำให้เสี่ยงเส้นเลือดขอดมากขึ้น
  • ควรกินผัก ผลไม้ ดื่มน้ำเพียงพอ และลดโซเดียม

เมื่อไรควรพบแพทย์?

  • เห็นเส้นเลือดปูดชัดเจนคล้ายเชือกที่ขา
  • มีเส้นฝอยคล้ายใยแมงมุมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
  • ปวด หนักขา หรือบวมจนรบกวนชีวิตประจำวัน

แพทย์สามารถประเมินและให้การรักษา เช่น การฉีดยา (Sclerotherapy), เลเซอร์รักษาหลอดเลือด (Endovenous Laser) หรือการรักษาแบบไม่ผ่าตัดอื่น ๆ ซึ่งปัจจุบันทำได้สะดวกและปลอดภัย ไม่ต้องผ่าตัด ไม่ต้องดมยา เพียงฉีดยาชาก็สามารถทำได้ ทำให้การรักษาเส้นเลือดขอดปัจจุบัน เป็นการรักษาแบบเดินมาเดินกลับได้เลย

สรุป

การป้องกันเส้นเลือดขอดสามารถเริ่มได้ง่าย ๆ ที่บ้าน ได้แก่

  1. ใส่ถุงน่องแรงดัน
  2. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
  3. ยกขาสูง
  4. หลีกเลี่ยงการยืนนานหรือนั่งนาน
  5. ควบคุมน้ำหนักและลดอาหารเค็ม

แม้ว่าวิธีเหล่านี้จะช่วยป้องกันและบรรเทาอาการได้ แต่ ถ้ามีเส้นเลือดขอดแล้ว เพื่อการรักษาในการกำจัดเส้นเลือดเหล่านี้ถาวร  ควรรีบพบแพทย์ผู้ชำนาญเฉพาะด้านหลอดเลือดเพื่อการรักษาที่ถูกต้อง